فلفل گیاهی است بالارونده و دارای ریشه های ساقه خیز و کوتاه که میوة آن ادویه ای است با طعم تند و سوزنده . گیاهی دارویی - خوراکی و دارای طعمی تند.
فلفل از بوتهای باریک و بلند و در رنگهای متنوعی چون سبز، قرمز، زرد، و نارنجی به دست میآید و برای خوش طعم کردن غذا از آن استفاده میشود. دانه فلفل پس از خشک و ساییده شدن در رنگهای سیاه، سفید و سفید عرضه میشود.
فلفل در هندوستان از دیر باز به عنوان ادویه مورد استفاده بود. تا اواخر قرون وسطی فلفل از هندوستان به اروپا و سایر نقاط جهان تجارت میشد. به خاطر ارزش این گونه ادویهها بود که اروپاییها در پی یافتن راه جدیدی به هندوستان بودند. با کشف قاره آمریکا نوع جدیدی از فلفل بومی قاره آمریکا کشف شد.
تاریخچه:
در هندوستان، فلفل نقش بسیار مهمی در تاریخ آن داشته و ادویهای ارزشمند از زمانهای گذشته این كشور بوده است. در یونان باستان فلفل شهرت زیادی نه تنها بعنوان ادویه بلكه به عنوان هدیه مقدس داشته است. همچنین از فلفل برای پرداخت مالیات و همچنین احترام به خدایان استفاده میشد.
در دوران سقوط رم باستان، تجاوزكنندگان بریبری را با دادن فلفلسیاه به آنها محترم میشماردند. همچنین در قرون وسطی ثروت هر فرد را با مقدار فلفل ذخیره شدهاش محاسبه میكردند.
محبوبیت فلفل به علت كمك به اهداف آشپزی است. فلفل نه تنها میتواند غذاهای بیمزه را تند كند بلكه میتواند مزه ماندگی غذا را تغییر دهد. فلفل ادویه مهمی بود كه به تجارت ادویه شتاب میداد. فلفل نه تنها به سرزمینهای ناشناخته بلكه به شهرهای تجاری مهم در اروپا و خاورمیانه نیز راه یافت. امروزه هند و اندونزی تولیدكنندگان اصلی فلفل هستند.
ویژگیها
میوه آن، که به صورت خشک شده به دانه فلفل معروف است، در حدود 5 میلی متر (0.20 اینچ) قطر دارد، کاملا بالغ آن قرمز تیره است ومثل همه میوه های گوشتدار(مثل گیلاس)، شامل یک دانه تکی است. دانه های فلفل و پودر فلفل که حاصل آسیاب آنهاست، ممکن است صرفا به عنوان فلفل یا دقیق تر به عنوان فلفل سیاه، فلفل سفید و یا فلفل سبز شناخته شوند. دانه های فلفل سبز در واقع دانه های فلفل سیاه نابالغند. فلفل سیاه بومی کشور هندوستان است و بطور گسترده در آنجا و در جاهای دیگر مناطق گرمسیری کشت می شود. ویتنام در حال حاضر، با تولید %34 محصول فلفل جهان در سال 2008، بزرگترین تولید کننده و صادر کننده فلفل است. فلفل خشک آسیاب شده از دوران باستان برای طعم آن و به عنوان دارو استفاده می شود. فلفل سیاه بالاترین رده را در داد و ستد ادویه در جهان برخورداراست و یکی از رایج ترین ادویه جات اضافه شونده به غذاهای اروپایی و مانند آن است. تندی فلفل سیاه بخاطر ماده شیمیایی piperine است و تقریبا روی همه میزهای شام در جهان صنعتی، در کنار نمک طعام یافت می شود.
ریشه یابی
کلمه "پلپل یا فلفل(عربی شده)" از کلمه تامیل/مالزیایی برای فلفل دراز، pippali گرفته شده است.
فلفل سیاه خیلی بیشتر از آنچه كه اكثر مردم تصور می كنند برای بدن خاصیت دارد و مفید است.
به گزارش سرویس بهداشت و درما ایسنا به نقل از شبكه خبری تورنتو نیوز، در برخی از شهرهای هند مردم روز را با یك فنجان قهوه سیاه همراه با مقداری پودر فلفل سیاه كه داخل آن حل شده، آغاز می كنند.
بسیاری از مطالعات و آزمایشات پزشكی تایید می كنند كه فلفل سیاه فعالیت مجاری گوارشی را تقویت می كند و علاوه بر بهبود فرآیند هضم غذا، تحریك كننده ترشحات بزاقی است. این ادویه هم چنین در بهبود عملكرد معده نقش مفیدی دارد.
فلفل سیاه پرزهای چشایی را تحریک می کند و پیامی به معده می فرستد که باعث ترشح اسید هیدروكلوریک و در نتیجه هضم بهتر غذا می شود. وجود اسید هیدروکلوریک برای هضم پروتئین ها و دیگر مواد غذایی در معده ضروری است. در استعمال داخلی به عنوان محرک اشتها، مدر، بادشکن، گرم کننده و ضد سم و برای رفع انواعی از مسمومیت های غذایی به کار می رود. همچنین فلفل سیاه برای معالجه اسهال تابستانه، اسهال خونی، كاهش احتمال سرماخوردگی و دردهای روماتیسمی مفید است.
فلفل سیاه هم چنین خواص آنتی اكسیدانی فوق العاده ای دارد. این ادویه تاثیر فوق العاده ای برای مقابله با رشد باكتری های مضر بویژه در روده دارد.
خواص فلفل سیاه
فلفل سیاه بومی کشور هند است، این گیاه در حفظ سلامت نقش مهمی دارد. در یونان باستان از فلفل نه تنها به عنوان ادویه بلکه به عنوان پول و هدیه استفاده می شد.
در قرون وسطی، سرمایه یک فرد براساس مقدار فلفل سیاه ذخیره شده وی سنجیده می شد. فلفل سیاه علاوه بر طعم دادن به غذا، طعم کهنگی غذا را نیز می گیرد.
برای رفع تب و لرز جوشانده آب و دانه فلفل سیاه مصرف کنید.
فلفل با افزایش دادن ترشح اسید هیدروکلریک در معده به هضم غذا کمک می کند.
به گزارش «ehow» ادرارآور و مصرف آن باعث تعریق می شود.
با شکستن سلول های چربی، باعث کاهش وزن می شود.
پیسی را درمان می کند. پیپرین موجود در فلفل به تولید رنگ دانه های پوست کمک می کند.
سرماخوردگی، سرفه، سینوزیت و گرفتگی بینی را تسکین می دهد.
خاصیت ضد باکتریایی آن با عفونت ها و گزیدگی حشرات مقابله می کند.
رگ های خونی را تمیز نگه می دارد.
آنتی اکسیدان مفید به حساب می آید و مانع از آسیب رادیکال های آزاد می شود و در نتیجه از سرطان، بیماری های قلبی عروقی و ناراحتی کبد پیشگیری می کند.
در تسکین درد و معالجه پوسیدگی دندان موثر است.
در صورت بریدگی، کمی فلفل سیاه روی آن بپاشید تا خون ریزی بند بیاید. علاوه بر این فلفل سیاه دارای خاصیت ضدباکتریایی است و با از بین بردن میکروب ها درد را التیام می بخشد.
جوشانده تهیه شده با آب و فلفل سیاه برای رفع یبوست مفید است.
براى معالجه بى حسى و فلج مرا بکار برید. تقویت کننده حافظه و اعصاب و مسکن دردهاى عصبى هستم .
اگر مرا در دندان کرم خورده بریزید از پیشرفت کرم خوردگى جلوگیرى مى کنم . غلظت خون را از بین مى برم .
آنان که به جذام مبتلا هستند، به سراغ من بیایند. پادزهر خوبى هستم ...و هزاران خاصیت دیگر که کمتر کسى از آن مطلع است !
فارسى من پلپل است و معرب آن فلفل مى باشد. زادگاه من هندوستان بوده و به دو رنگ سیاه و سفید در بازار عرضه مى شوم . فلفل سیاه میوه نارس من است که آنرا خشک کرده اند و چنانچه میوه من پس از رسیدن خشک کرده و بعد در آب خیسانده ، لفافه ى خارجى آنرا بگیرند، به رنگ سفید درآمده و فلفل سفید خوانده مى شود. میوه من داراى 5/1 تا دو درصد اسانس است با بوى مطبوع و طعمى تند همراه با یک ماده ى عامله تند و صمغى که در الکل و اتر حل مى شود، من مخاط را تحریک مى کنم و عطسه آور مى باشم .
زیاده روى در خوردن من باعث افزایش ترشحات معدى است و به همین جهت است که مبتلایان به ناراحتى هاى معدى نباید در خوردن من افراط کنند و استفاده از مقدار کم من براى آنها هم مفید است . گرد کوبیده من حشرات را متفرق مى کند و اگر آنرا در لابلاى پارچه بپاشند بید نمى خورد و از گزند حشرات محفوظ مى ماند. سابقا کچلى را با من معالجه مى کردند. به هضم غذا کمک مى کنم . زهکش بلغم و ضد زهر مى باشم . من مقوى حافظه و اعصاب و مسکن دردهاى عصبى هستم . جویدن دانه من همراه با مویز جهت رفع رطوبات دماغ و معده مفید است . مالیدن میوه من با روغن جهت فلج و بى حسى توصیه شده است .
اگر یک حبه قند را در یک قاشق فلزى قرار داده روى آتش ذوب نمایند و بعد مقدارى گرد فلفل به آن مخلوط کرده گرم گرم در حفره ى دندان هاى کرم خوردگى بریزند درد آن را تسکین داده و از پیشرفت کرم خوردگى جلوگیرى مى کند. مالیدن من به لثه درد دندان را ساکت مى کند.
من بلغم را از بین مى برم و جگر را گرم مى کنم و اشتها را زیاد میکنم . من غذا را نرم و لطیف کرده و اخلاط غلیظ را از بین مى برم من خون غلیظ را سبک مى کنم ، و براى درمان جذام مفید مى باشم . من بادشکن بوده و دل درد را معالجه مى کنم و آروغ ترش را برطرف مى سازم ، حمول دانه من خارج کننده جنین و بعد از جماع مانع باردارى است . و این یکى از هزاران طرق تنظیم خانواده و جلوگیرى از ازدیاد نفوس است . ضماد من بازفت خنازیر را فرو مى برد. و جهت سفیدک ناخن مفید است و با آب پیاز و نمک جهت رویاندن موى گرى ((داءالثعلب )) مفید است ((داءالثعلب ریزش موى سراسرى بدن است که معمولا پس از ابتلا به امراض عفونى ایجاد مى شود)) براى معالجه مسمومین مخصوصا تریاک خورده و عقرب گزیده چنانچه دسترسى به پزشک نداشته باشید بهتر است جوشانده ى مرا مکرر به مسموم بخورانید و بگذارید قى نماید. در گذشته عده اى معتقد بودند که اگر مار گزیده دانه مرا بخورد وتندى آن را حس ننماید زهر در بدن او تاثیر عمیق کرده و معالجه آن آسان نیست ، ولى اگر تندى آنرا حس کند، قابل مداوا و درمان است . مقدار خوراک من حداکثر تا پنج گرم است . من براى اشخاص گرم مزاج خوب نیستم و تولید سر درد مى کنم و سینه را به خس خس مى اندازم و براى کبد ضرر دارم ، و برعکس براى پیران و اشخاص سرد مزاج مفید مى باشم .
بهبود هضم و افزایش سلامت رودهای
فلفل سیاه (Piper Nigrnm) پرزهای چشایی را تحریک میکند و پیامی به معده میفرستد که باعث ترشح اسید هیدروكلوریک و در نتیجه هضم بهترغذا میشود. اسید هیدروکلوریک برای هضم پروتئینها و دیگر مواد غذایی در معده ضروری است. هنگامیكه مقدار اسید هیدروكلوریك بدن كافی نباشد، غذا به مدت طولانی در معده باقی میماند كه باعث ترش كردن و سوء هاضمه میشود یا ممكن است غذا به رودهها برود، جایی كه میتوان ازآن بعنوان منبع غذایی برای باكتریهای مضر رودهای استفاده نمود، كه فعالیت آنها باعث ایجاد گاز، سوزش و اسهال یا یبوست میشود. فلفل سیاه از گذشته بعنوان بادشكن (مادهای كه به جلوگیری از ایجاد گاز روده كمك میكند) شناخته شدهاست، خاصیتی كه باعث تأثیر مفید تحریك كنندگی اسید هیدروكلوریك میشود. بعلاوه، فلفل سیاه خاصیت معرق (افزایش تعرق) و پیشابآور (افزایش ادرار) دارد. فلفل سیاه همچنین اثرات مفید آنتی اكسیدان و آنتی باكتریال مؤثر را در خود نشان داده است. فلفل سیاه نه تنها به جذب مواد مفید از غذا به بدن كمك میكند بلكه لایه بیرونی دانه فلفل فعالیت سلولهای چربی را مختل میكند و شما را درحین دادن انرژی لازم برای سوزاندن لاغر نگه میدارد.
توضیحات:
فلفل سیاه از هسته گیاه فلفل بدست میآید. فلفل سیاه، فلفل سبز، دانههای فلفل سفید، همه از دسته میوهها به نام (Piper Nigrun) هستند. تفاوت آنها در رنگشان است كه به دلیل تنوع مراحل پرورش آنهاست.
فلفل سیاه بوسیله هستههای فلفل را هنگامی كه نارس و قرمز هستند میچینند و خشکمیکنند كه این امر باعث پژمردگی و سیاه شدن فلفل میگردد. راه دیگر برای تهیه فلفل سیاه این است كه هستههای فلفل سبز را هنگامی كه هنوز سبز و نارس هستند میچینند.
این در حالی است كه هستههای فلفل سفید هنگامی كه كاملاً رسیده را میچینند و در آب نمك میخیسانند تا پوسته خارجی تیره آن برداشتهشود.
هسته فلفلهای صورتی از گونه متفاوت (Schinus molle) است كه از خانواده Ragweed میباشد.
فلفل سیاه خیلی تند و طعمدارتر از دیگر فلفلهاست و بصورت هسته فلفلهای تركدار و یا پودر شده در دسترس میباشد.
چگونگی انتخاب و ذخیره کردن
فلفل سیاه همیشه بصورت پودر شده یا خرد شده در دسترس میباشد. برای اطمینان از طعم بهتر، هستههای فلفل را خریداری كرده و خودتان آن را قبل از تهیه غذا آسیاب كنید.
این كار به شما این اطمینان را میدهد كه پودر فلفل بدست آمده خالص است چون پودر فلفلهای آماده معمولاً ناخالصی دارند. هستههای فلفل باید سنگین، كم حجم و و بدون هیچگونه عیب باشد.
همه نوع ادویه مانند فلفل سیاه در سوپر ماركتها موجود میباشد، البته ممكن است شما به دنبال ادویههای محلی منطقه خود باشید. بعضی اوقات این مغازهها امكان انتخاب گیاهان خشك و ادویههایی را به شما میدهد كه تازگی و كیفیت بهتری به نسبت ادویههای موجود در سوپرماركتها دارند. هنگامی كه فلفلسیاه میخرید آنهایی را انتخاب كنید كه بصورت طبیعی رشد كردهاند نه آنهایی كه در معرض تشعشعات بودهاند (در میان دیگر اثرات پتانسیل نامطلوب، فلفل سیاه تحت اشعه ممكن است ویتامین C خود را از دست داده باشد).
فلفل سیاه را باید در ظرفی شیشهای در پوشدار و در جای خشك و خنك و تاریك نگهداری كرد. هسته فلفل سیاه را میتوان تا زمان طولانی نگهداشت اما پودر فلفل سیاه تا 3 ماه تازه میماند. فلفل را میتوان فریزر كرد. با این كار طعم آن بیشتر مشخص میشود.
ایمنی
فلفل سیاه، ادویهای حساسیتزا، گواترزا (عاملی كه باعث ایجاد گواتر میشود)، اگزالات و یا پورین نیست و همچنین در گزارشی در سال 2003 Environmental Working group فلفل سیاه یكی از 12 نوع غذایی است كه باقیمانده آن آفتكش میباشد.
فلفل قرمز بهتر است یا فلفل سیاه؟
رنگ پودر فلفل سیاه و قرمز بیشتر به فرآیندی که در کارخانهها روی تولید این محصولات انجام میشود، برمیگردد.
فلفل تند مغذیتر است یا شیرین؟
براساس اعلام سازمان خواروبار جهانی (FAO)، هندوستان با تولید حدود 60 میلیون تن فلفل در سال، بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده فلفل در دنیا محسوب میشود...
در هند بیش از 52 نوع فلفل و ادویههای تند دیگر تولید میشود و این کشور حدود 20 درصد از ادویه کل دنیا را تامین میکند. اندونزی و برزیل هم با تولید 48 و 20 میلیون تن فلفل در سال، رتبههای دوم و سوم تولید جهانی این گیاه تند را به خود اختصاص دادهاند. به تازگی ما ایرانیها هم خواسته یا ناخواسته، ذائقهمان را به مصرف غذاهای تند و پر از فلفل عادت داده?ایم. به همین دلیل گفتوگویی را با دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی و دانشیار دانشگاه علوم پزشكی تهران انجام دادهایم که خواندن آن میتواند برای افراد فلفلدوست جالب توجه باشد.
سلامت: به عنوان اولین سوال تفاوت فلفل قرمز و سیاه در چیست؟
رنگ پودر فلفل سیاه و قرمز بیشتر به فرآیندی که در کارخانهها روی تولید این محصولات انجام میشود، برمیگردد. در واقع طی فرآیند خشککردن و تهیه صنعتی پودر فلفل، امکان تغییر رنگ آن هم وجود دارد. از طرف دیگر، رنگ فلفل سیاه و قرمز به نوع گیاههای پایه آنها هم بستگی دارد. فلفل سیاه، دانهای سیاه رنگ و کوچک، فلفل قرمز هم گیاهی بوتهای با پوستهای قرمز است. در ضمن، رنگدانهها و فلاونوییدهای طبیعی موجود در گونههای مختلف فلفل باعث تغییر رنگ انواع آن میشود.
سلامت: آیا خاصیت این دو نوع فلفل هم با یکدیگر تفاوتی دارد؟
معمولا خاصیت انواع فلفلها از فلفل سیاه و قرمز گرفته تا فلفل دلمهایهایی با رنگهای متفاوت (قرمز، سبز، زرد، نارنجی و حتی سیاه) و فلفل سبزهای تند و شیرین، تفاوت چندانی با هم نمیکند. یعنی رنگهای مختلف فلفل به کاروتنوییدهای موجود در این گیاهان برمیگردد. به طور کلی اگرچه خاصیت فلفلهای مختلف از نظر وجود کاروتنوییدهای موجود در آنها کمی با هم متفاوت است اما فرق کلی، قابل?توجه و اساسی در خاصیت فلفلهای رنگی، تند یا شیرین وجود ندارد. در یک کلام اینکه ارزش تغذیهای فلفلهای مختلف با یکدیگر تفاوت بارزی ندارد.
سلامت: آیا میزان مصرف خاصی برای فلفلها در نظر گرفته میشود؟
فلفل خشک یا پودر فلفل جزو ادویهها محسوب میشوند و ادویهها هم از نظر تغذیهای باید به صورت متعادل مصرف شوند تا مشکلی را برای فرد مصرفکننده به وجود نیاورند. برخی از افراد در مصرف فلفل هم مانند نمک و شکر به شدت افراط میکنند و آنقدر حجم فلفل را در وعدههای غذایی خود بالا میبرند که بدن آنها نسبت به طعم تندی مقاوم میشود.
سلامت: این مقاومت چه اشکالی دارد؟
کسی که به طور مداوم فلفل مصرف میکند، حساسیت گیرندههای چشاییاش به تدریج کم میشود و برای اینکه بتواند لذت تندی غذای گذشته را درک کند، باید مدام فلفل غذای خود را بیشتر و بیشتر کند. با این حساب میتوان گفت که حساسیت گیرندههای چشایی و گیرندههایی که طعم و مزه را روی زبان و دهان درک میکنند، با مصرف روزانه و بیرویه فلفل کاهش مییابد.
سلامت: آیا مصرف فلفل زیاد و غذاهای تند ضرری هم برای ما دارد؟
ادویههایی مانند فلفل، محرک اسید معده هستند و افراط در مصرف آنها میتواند باعث ابتلا به التهاب معده یا حتی گاستریت شود. ابتلا به زخممعده یا زخم دوازدهه هم از دیگر عوارض مصرف طولانیمدت، مداوم و زیاد انواع فلفل (به خصوص فلفلهای تند) است.
سلامت: ممکن است کمی هم در مورد فواید مصرف متعادل فلفلها توضیح دهید؟
ترکیبهای فلاونوییدی، فواید آنتیاکسیدانی دارند و در تمام گونههای فلفل هم یافت میشوند. ترکیبهای آنتیاکسیدانی موجود در فلفلها مانند ویتامینهای E و C هم برای بدن بسیار مفید هستند. در ضمن، آنتیاکسیدانها جزو مواد ضدسرطان و دوستدار قلب محسوب میشوند.
سلامت: برخی از افراد بر این باورند که خاصیت فلفل سبزهای کوچک و تند، بسیار بیشتر از فلفل سبزهای شیرین است. آیا این باور درستی است؟
نه، تركیبهای فلاونوییدی مفید موجود در فلفلها ارتباط چندانی با تركیبهای تشکیلدهنده طعم تند یا شیرین آنها ندارند. یعنی تندی یا شیرینی یک فلفل به گروهی از فلاونوییدهای موجود در فلفلها برمیگردد و ترکیبهای فلاونوییدی و مفید دیگری که در فلفلها وجود دارد هم در تمام انواع این گیاه تقریبا پیدا میشود. بهطور حتم میتوان گفت که تندی بیشتر فلفل ربطی به خاصیت بیشتر یا کمتر آن ندارد.
سلامت: آیا ادویه فلفل دلمهای که به نام لاتین آن، یعنی پاپریکا در بازار موجود است، همان خاصیت و ترکیبهای آنتیاکسیدانی فلفل دلمهای تازه را دارد؟
برخی از ادویهها یا موادغذایی جدید برای تنوع بخشیدن به بازار فروش و جذب مشتریهایی با ذائقههای متفاوت، روانه فروشگاهها میشوند. در دانش تغذیه اصل بر مصرف خوراکیها و مواد غذایی تازه است. یعنی هرچقدر فرآیند بیشتری برای صنعتیکردن یک ماده غذایی روی آن صورت گیرد، به طور حتم ارزش غذایی آن هم کاهش پیدا خواهد کرد. بهطور کلی از نظر تغدیهای مصرف فلفل دلمهای تازه به پودر آن ارجحیت دارد. بهتر است پودر فلفل یا هر ادویه دیگری در صورت در دسترسنبودن ماده غذایی تازه در برنامه غذایی افراد گنجانده شوند. خیلی از ویتامینهای گروه B یا ترکیبهای آنتیاکسیدانی، بیشتر در فلفلهای تازه پیدا میشوند. بسیاری از این مواد مغذی نسبت به نور و حرارت حساسیت بالایی دارند و طی فرآیند صنعتی?کردن یک ماده غذایی تازه از بین میرود.
سلامت: آیا این ادعا که مصرف فلفل باعث افزایش سوختوساز بدن و کاهش وزن افراد مختلف میشود، صحت دارد؟
فلفل جزو آن گروه از موادی است که مصرف آن کمی متابولیسم بدن را افزایش میدهد اما متاسفانه برخی این خاصیت فلفل را خیلی اغراقآمیز مطرح میکنند. بهتر است بدانید که مصرف فلفل یا چای سبز به تنهایی باعث کاهش وزن نمیشود. یعنی بالا رفتن سوختوساز بدن در اثر مصرف فلفل یا چای سبز به اندازهای نیست که منجر به لاغر شدن افراد چاق شود.
سلامت: چرا برخی از افراد به راحتی غذاهای تند میخورند اما بدن برخی دیگر به شدت به مصرف فلفل و سایر ادویههای تند، واکنش نشان میدهد؟
صرفنظر از تفاوتهای فردی، این موضوع به سازشپذیری افراد هم بستگی دارد. یعنی شخصی که مدتها و به طور مداوم فلفل را در برنامه غذایی خود داشته و به مرور زمان غذاهای خود را تند و تندتر کرده است، به طور حتم میتواند طعم خوراکیهای بسیار تند را به راحتی تحمل کند. قطعا چنین فردی از روز اول قادر به خوردن غذاهای خیلی تند نبوده است. بد نیست چنین افرادی بدانند که مصرف غذاهای خیلی تند میتواند به مرور زمان باعث آسیب بافت معده و حنجره شود.
تهیه و ترجمه: گروه سلامت سیمرغ